Günyayla :: Oğdar

CAZİ

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 07 Şubat 2019 Perşembe
Konu: Gelenekler

Yusufeli Halk İnanışlarında Cazi
İnsanların gözüne daha çok kedi veya örümcek suretinde görüldüğüne, loğusa kadınlara tayin (musallat) olup, yeni doğan çocukların ciğerini yediğine inanılan, kuyruklu insanlardır caziler. Cazi için “Kuyruklu” tabiri de kullanılır. Hüngâmek taraflarında ise “Poçikli” denir. Yusufeli’de en yaygın halk inancı, cazi inancıdır. Tüm Yusufeli’de bilinir. Cazi’nin tarifi yörelere göre pek farklılık göstermez. Hemen hemen her yerde tarifi aynıdır. Ve cazi üzerine, gerçekten yaşanmış olduğu söylenen sayısız hikâye, olay anlatılır.

Cazi insanların küçük (en fazla parmak boyunda) kuyruklarının olduğu ve kuyruğun yalnızca suyun içinde ortaya çıktığı söylenir. (Şüphelenilen kişiler suyun içine oturtup kuyruk çıkıp çıkmayacağına bakılırmış.) Bu yüzden cazi’nin bir adı da Kuyruklu’dur. Kedi suretinde görülen cazi’nin gözlerine dikkatli bakıldığında tıpkı insan gözleri gibi gözlerinin olduğu da söylenir. İki çeşit cazi olduğu ; bazılarının can aldığı, bazılarının da can almadığı, bunların sezgilerinin çok kuvvetli olduğu söylenir. Kendilerine yapılacak herhangi bir kötülük, şaka vesaireyi önceden sezerler, anlarlarmış. (örneğin : bir ziyafet üzerine davetsiz gelenlere şaka yollu “ziyafet olduğunu nerden anladın, cazi!” diye takılırlar.)

Cazi’nin kuyruğu sızladı mı birinin canını almak istermiş. Daha ziyade, çok sevdiği birinin ya canını alırmış, ciğerini yermiş, kanını emermiş ya da boğarmış.

Cazi’nin göze göründüğü suretini (büründüğü suret) öldürürsen, cazi kişinin de öleceği veya suretine ne yaparsan aynısının cazi kişiye de olacağı (örneğin: suretini döversen, cazi kişi de dövülmüş gibi olur vs.) söylenir.

Kaynak: Taner ARTVİNLİ; Yusufeli, Yusufeli Kaymakamlığı yayını, Ankara 2000

Yeni bir köylümüzü daha bulduk

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 23 Ocak 2019 Çarşamba
Konu: Günyayla - Oğdar köyü ile ilgili yazılar

Beteroğullarından Tevfik Çelik
Oğlu Ömer Lütfü Çelik.in oğlu
Mustafa Çelik i bulduk Zonguldak ta yaşıyor

Tevfik Çelik kahveci Bilal Çelik 'in babası Mustafa Çelik 'in kardeşi.
Bursa da yaşayan Hüseyin Çelik 'in amcacı. Tevfik Çelik

Hikayeyi Mustafa Çelikten dinleyelim

Babam ve kızkardeşi küçükyaşta anne ve babasını kaybediyor sonra bibisi tarafından okul çağınakadar bakılıyor tranzondanşeker fabrikasının sahibi yusufelili bir kişiye veriliyor sonra trabzonda ilk okulu okuyor fabrika sahibinin oğluyla tartışıyor bunun üzerine trabzondan zonguldağa geliyor tahminim 13 yaşındayken inzibat amirine gidiyo anlatıyor sonra babamı bekçi olarak işe koyuyorlar kızkardeşinide istanbulda bir doktor yanına vermişler kim olduğunu bilmiyorum fakat babam kardeşini arıyor ve Buluyor ismi fatma 3gün beraber kalıyorlar babam zonguldağa dönüyor ev tutup seni gelip alacam diyor sonra gidiyor kardeşin hastaydı deyip öldü diyorlar babam zonguldağa dönüyor vekalıyor.
Ömer Lütfü Çelik Doğum tarihi.09.05.1929.ölüm tarihi.23.06.1973.

Oğdar

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 12 Ocak 2019 Cumartesi
Konu: Tarihçe

Köyün eski adı Hun Kağanları Rua ve Muncukuk kardeşi, Attilanın amcası olan Hun Kağanı Oktarın adından ileri gelmekte olup, eski Türk erkek adlarından olan Oktar, "kuvvetli, yiğit, bahadır" anlamlarına gelmektedir. İlçeye uzaklığı 47 km. olup, ilçe merkezine olan bağlantısı Yusufeli-Artvin karayolunun 30. km.sinde Tarakçılar köprüsünden ayrılan stabilize yol ile sağlanır. Doğu, Batı, Ogeçe, Oyanki mahalle ve Yukarı mahalleler ile Aho (Ertuğrul), Avazan, Cevağet (Güldalı), Etüker (Yılmaz), Gezdur (Olukbaşı), Kanıakana (Yokuşlar), Kirtiyet (Buzlupınar), Lüküset (Dudacık), Orhangarin (İnişli), Şikâr (Başaran) adlı mezralar; Aşağı ve Yukarı yaylalardan oluşur. Kış aylarında fırtına ve tipinin eksik olmadığı, karla kaplanan 1950 rakımlı Günyayla köyünün merkezi, ormanların bittiği yerden başlar. Rakımın yüksek oluşu, geçim kaynaklarının kısıtlı olması sorununu doğurduğundan yetişen nesil okumaya, tahsil yapmaya mecbur kalmıştır ve de halkı göçe zorlamıştır. Genellikle emeklilerin ikamet ettiği köyde halk, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek seviyede çiftçilik ve hayvancılık yapar. Oğdarın patatesi meşhurdur. Kendine has örf ve adetleri olan köylüler gelenek ve göreneklerine oldukça bağlıdırlar. Köyde mazisi 150 yıla varan ünlü ihramlar örülürdü.

Gelin kaynana

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 03 Aralık 2018 Pazartesi
Konu: Şiirlerimiz
GELİN KAYNANA ATIŞMASI
Hoş galdun evuma guzel gelinum
Dizumun dibundan bir yera getma
Ben sanun anavam, san benum kızum
Nasihat edem da yabana atma
Yaşliyam evumun kapisi ortoh
Fistanum yamali, zubunum yirtoh
İşlari eluva alursun artoh
Meddarum kalmadi kusura bahma
Sabahun korunda yuhidan uyan
Kinanur burada fazla yuhliyan
Sabahloh hazirla karanoğinan
Sobayi yahmadan ahora getma
Dugaya yali ver eşaga oti
Mallara ey bah ki halumuz koti
Kaynatan uşutmiş, heyri yoh zati
Bir imdat yetiştun bir yera getma
Mallarun altuni eycami supur
Ahpuni ahordan dereya gotur
Dört tani inegi mala yetiştur
Suduni sağmadan nahıra katma
Nefessuz eva gal malun ardundan
Sobaya odun al çatmanun ordan
Kapiyi bacayi temizla kirdan
Koniyi komşiyi beyhuzur etma
Yataği yorğani ambara çihar
Evlari sil supur cecimlari sar
Camlari temizla odunnari yar
Tozlari almadan perdayi çakma
Haroya bah hele ekmek var midur
Yoh isa uninan tepuri endur
Tandori alavla pikali dondur
Eleği halburi almamiş etma
Tandori vuranda suyi da kaynat
Çaynigun içuna uç kaşoh dem at
Bir demli çay içah ellara inat
Kaynatan sevmiyer karanfil atma
Cincalma, evlaya yemek yetiştur
Sofraya kurulma biraz atiştur
İşlari edah ki ogumuz kıştur
Tazayam deyip ta yan galip yatma
Evlaloh yer yemaz bostannara get
Kartolun dibuna su getsun lir et
Galanda tumplardan biraz yaprah et
Koyuni kuziyi kenera atma
İkindi olmadan evuya yetiş
Na zaman biticah evudaki iş
Ustumuz başumuz perişan olmiş
Kanklari kuruna basmamiş etma
Ahşama siron et bizda adettur
Oğlum cip seviyer çaşur gatuttur
Kaynatav sofrada başa otuttur
Ayiptur adamdan cahilloh etma
Karanoh basmadan mallari kayir
Koçinan kuzinun yeruni ayir
Yaşliyoh bizlarda kalmamiş heyir
San yeni gelinsun bizlara bahma
Halumuz beyladur guzel gelinum
Akluma galdukça hatirlaturum
Na eyki saninan evlanmiş oğlum
De şimdi sozuvi, içuva atma
KAYNANA

ŞİİR:SEDAT AYAR

Adim oğdar

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 03 Aralık 2018 Pazartesi
Konu: Şiirlerimiz
ADIM OĞDAR

Adım hetenk soyadım panta
Çook gitmişim garnuta
Saplık kesmeye uruta
Varmı giden içinizde

Adım salor soyadım çilakalor
Çok istiyen yine bulur
Kızılcığın dibinde sorulur
Avcı varmı içinizde

Adım gilan soyadım çaro
Yok İzmir'de dolu haro
Damın kaldımı Ginkalo
Balını yiyen varmı içinizde

Adım köknar soyadım çınav
Hayatımız bu, oluyoruz sınav
Ne zamandı Cabrasanda son av
Yapan varmı içinizde

Adım datfi soyadım kirkat
Ne günler yaşadım seninle kırat
Boşa değil bunca feryat
Sevmeyen varmı içinizde

Adım kartol soyadım lahana
Başka şey istemem sahana
Sevgi sözün hep bahane
Diyen varmı içinizde

Adım ceviz soyadım kiraz
Efkar benimde hakkım biraz
Köylü kızı gel etme naz
Demiyen varmı içinizde

Adım hurma soyadım kızılcık
Yokmu OĞDARımı seven azıcık
Nasathevde nasıldır gücük
Yaşıyan varmı içinizde

Adım OĞDAR soyadım dağlar
Aklıma geldikçe yüreğim ağlar
Ağladıkça hepten efkarım çağlar
Alan varmı içinizde

Adım Kadir soyadım ALAN
Hasretliktir içimde kalan
Hangi kaderdir yurdumdan alan
Bilen varmı içinizde.

15.10.2008
KADİR ALAN