Konu: Coğrafya ve çevre

Günyayla Coğrafyası

Günyayla köyü, Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı kır yerleşim alanıdır. Artvin iline 72 km, ilçe merkezine olan uzaklığı 47 km'dir. İlçe merkezi ile olan bağlantısı Artvin-Yusufeli karayolunun 30. km'sinde Tarakçılar Köprüsü'nden ayrılan stabilize yol ile sağlanır.

Köyün kuzeyinde Artvin il merkezine bağlı olan Yukarı Madenler köyü, güneyinde Kirazalan köyü, doğusunda Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı olan Kivi köyü, batısında ise Artvin'in merkez köylerinden olan Aşağı Madenler köyü ile çevrilidir.

Günyayla köyü bir akarsu vadisinin güneye bakan yamacında yer alır. Vadi eteğinin nispeten düzleştiği alanlarda ise tarım faaliyetleri yapılmaktadır. Köyün vadinin güney yamacına kurulmasının nedeni hem kısıtlı olan düz alanlarının tarım amaçlı kullanılması, hem de uzun süren kış şartlarında güneş ışınlarından daha fazla yararlanmayı gerekli kılmıştır. Köyün deniz seviyesinden yüksekliği köyün merkezinde 1850, en yüksek tepesinde ise 2500 ün üzerindedir. Arazinin engebeli ve yükseltisinin fazla olması tarım ve hayvancılık faaliyetlerini olumsuz etkilemektedir.

Köyün yer aldığı vadiyi çevreleyen sırtlar; doğusunda Büyük sırt batısında Ketevetin sırtı, güneyinde Aşağı sırt, kuzeyinde ise Çabuk ile sınırlanmıştır.

Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde olmasına rağmen iklim özellikleri bakımından Doğu Anadolu Bölgesi'nin sert karasal iklim özelliklerine benzer. Deniz seviyesinden yükseltisinin fazla olması karasallığın şiddetini artırmıştır. Yazları serin ve kısa geçerken, kışları ise çok soğuk ve kar yağışlıdır. Yağışlar yaz aylarında kısa süreli sağanaklar şeklinde görülürken, kışları ise kar şeklinde görülmektedir. Kar örtüsünün 6 ay yerde kalması yöredeki ulaşım imkânlarını kesintiye uğratmaktadır. Buna bağlı olarak ta kısa mesafelerde meydana gelen yükselti farklarından dolayı iklimde de farklaşmalar görülür. Örneğin köy merkezinin yer aldığı vadi yamacında kışları çok sert ve uzun geçerken vadi içlerinde ise kışların süresi ve şiddetinde ciddi azalmalar görülür.

Çoruh nehrinin kollarından biri olan Büyükdere köyün içme ve sulama suyunu karşılamaktadır. Bu derenin debisi ilkbaharda ve yaz başlarında kar erimelerine ve yağışlara bağlı olarak artmakta, kışın ise yağışların kar şeklinde olmasına bağlı olarak debisi düşmektedir. Arazideki kayalıklar geçirimsiz bir yapıya sahip olduğu için kaynak suları bakımından fakirdir. Bunun dışında mezralarda irili ufaklı dereler bulunmaktadır. Bu dereler; Gezlorun deresi, Ahonun deresi ve Şikerin deresidir. Bu derelerin hiç biri sulama suyu olarak kullanılamaz. Çünkü yatakları çok derindir ve sulanacak araziler oldukça yukarda kalır.

Günyayla köyünün merkezi ve yakın çevresi yoğun tahribattan dolayı orman örtüsünden mahrumdur. Buna karşın mezraların kuzeye bakan yamaçlarında karaçam ve köknar ağaçları yer alırken güneye bakan yamaçlarında ise meşeler yer alır.

Yerleşimi nispeten düz bir arazi üzerinde olmasına rağmen mezraları ve bağlıkları tamamen sarp kayalarla çevrili engebeli araziler üzerindedir. Bağlar, Şiker, Kandagara, Ginkalo, Tahnagara, Cabağet, Sırtlar, Lükeset, Kirtiyit, Gocoğet, Gezlor, Aho, Sanikor ve Avazan isimlerinde 14 tane mezrası vardır.