Günyayla :: Oğdar

KURT AĞZI BAĞLAMA

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 13 Mayıs 2015 Çarşamba
Kurt ağzı bağlama:
Geceleri dışarıda kalmış hayvanları kurt yemesin diye dualar okuyarak bir çakının ağzı kapatılmak suretiyle kurdun ağzının bağlanmas

Yusufeli belediyesi sitesinden alınmıştır.

MEŞE ADAMI

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 13 Mayıs 2015 Çarşamba
Konu: Sosyal yapı
Halk İnançları

Meşe Adamı:
Tüm Doğu Karadeniz’de olduğu gibi Yusufeli’de de Meşe Adamı inancı oldukça yaygındır. Yusufeli’nin her yerinde bilinir. Meşe Adamı belden yukarısı insan, belden aşağısı hayvana (ayı, kurt veya maymuna) benzeyen, vücudunun her tarafı uzun kıllarla kaplı bir yaratık şeklinde tarifi yapılan hayali bir yaratıktır. Meşe Adamı’nın, ormanlarda yaşadığına ve –bu yüzden de- en çok avcılara rastladığına, karşısındakinin her hareketini taklit ettiğine, olağanüstü bir fiziksel güce sahip olduğuna ve bir tek ateşten korktuğuna inanılır. Meşe adamı figürü daha çok, çocukları korkutarak geceleri dışarı çıkmalarını engellemek için anlatılır. Sayısız Meşe Adamı hikâyesi olmasına rağmen, hikâyelerde Meşe Adamı’nın tasviri aynı olup, yalnızca hikâyelerde geçen olaylarda küçük değişikler görülür. Lazlarda da Meşe Adamı aynıdır. Meşe Adamı Lazcada “Germakoçi” (Germa=Orman, koçi=adam) şeklinde söylenir. Meşe Adamı hakkında daha geniş bilgi için Kafkasya Yazıları dergisinin (Çiviyazıları yayın.) 2. sayısında (Yaz-1997) yayınlanan W. Feurstein’in “Laz Halk İnancında GERMAKOÇİ” başlıklı yazısı okunabilir

Yusufeli Belediyesinin sitesinden alınmıştır

CİLVELOY

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 13 Mayıs 2015 Çarşamba
Konu: Şiirlerimiz
CİLVELO
İndim dere ırmağa hoy nanayda, cilvelo nanayda
Zeytin dalı kırmağa hoy nanayda, cilvelo nanayda
Geldim seni almaya hoy nanayda, cilvelo nanayda
Başladın ağlamaya hoy nanayda, cilvelo nanayda
Nayda nahoy nanayda hoy nanayda, cilvelo nanayda
Dere boyu pıtırak hoy nanayda, cilvelo nanayda
Gel beraber oturak hoy nanayda, cilvelo nanayda
Bir sen söyle bir de ben hoy nanayda, cilvelo nanayda
Bu sevdadan kurtulak hoy nanayda, cilvelo nanayda
Nayda nahoy nanayda hoy nanayda, cilvelo nanayda
Dere boyu gezerim hoy nanayda, cilvelo nanayda
Söğüt dalı keserim hoy nanayda, cilvelo nanayda
Nerde bir güzel görsem hoy nanayda, cilvelo nanayda
Gözlerimi süzerim hoy nanayda, cilvelo nanayda
Nayda nahoy nanayda hoy nanayda, cilvelo nanayda
İnce yağmur yağıyor hoy nanayda, cilvelo nanayda
Serpiyor taş üstüne hoy nanayda, cilvelo nanayda
Nazlı yârin selâmı hoy nanayda, cilvelo nanayda
Pekiyi baş üstüne hoy nanayda, cilvelo nanayda
Nayda nahoy nanayda hoy nanayda, cilvelo nanayda

SEDAT EMİ DAN YUSUFELİ ŞİİR

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 13 Mayıs 2015 Çarşamba
YUSUFELİM

Methini aleme edeyim destan
Destanlar içinde nice destan var
Herkese pay düşer böyle mirastan
Memleket içinde nice aslan var

Şirin Yusufelim güzel mi güzel
Değmedi, değemez ona kötü el
İnsanlık ararsan buralara gel
İnsana ders veren nice insan var

Köyleri dereler boyu yayılır
Her karış toprağı altın sayılır
Görmeyen kan ağlar,gören bayılır
Hasrete can vermiş nice kurban var

Kiskimin bağları pirinç yuvası
Barhalın çayında balığın hası
Oshanın kavurur kuru havası
Kahnesin başında kara duman var

Zuvarın nüfusu eridi gitti
Kisparotu seller,yerle bir etti
Tüngesin dermanı kalmadı bitti
Arcivan köyünde yine seyran var

Kayalar içinde Parhın kanalı
Hevekin evleri sırma boyalı
Dilsize dil verir Utavın balı
Sacveret taşında her boyadan var

Cilcimin cevizi cana can katar
Hostapor zeytini baş köşe tutar
Lusuncur dokuz ay karlarda yatar
Göcekte ünlenmiş ne pehlivan var

Peterek beş basar Çukurovaya
Şadutun elleri açık havaya
Vaşkanı duyurdu bir meşhur kaya
Tivasor yazında nice yanan var

Zemovan en uca kurmuş evleri
Erkinis tahsilli insanlar yeri
Nizgivan kenarda,buymuş kaderi
Hermutun suyunda ne heyecan var

Hungamek kapıya vurdu kilidi
İki Hers bir ilçe nüfus ederdi
Armaşen göçünü Bursaya verdi
Zorun tarihinde nice aslan var

Ağcutun gençleri gurbete çıkar
Oğdarın hasreti bağrımı yakar
Pervani Okerde türküler yakar
Kolikte bibere selam duran var

İphanım göç etti kalmadı hane
İşhanda kilise oldu virane
Aşpişan yol üstü,eti şahane
Ahotun közünde hala yanan var

Oşnakın tarihi eskiye gider
Vanişhev,küpleri bilmem ki neyder
Lök köyü ilime yataklık eder
Homhalda yol üstü çok oturan var

Kirvası görmeyen gezdim demesin
Öğdemle duyuldu dünyaya sesin
Gudashev arzusu en son nefesin
Ohurdan yetişmiş çok hafızan var

Zeviskal sırtını verdi güneşe
Pit te de kalmadı eskiki neşe
Zaporda iki dam,üç tane meşe
Sarıgöl içinde hala duran var

Pehlivan yatağı Dört Kilisemiz
Çörgenis güreşte oldu sesimiz
Uşhumun kendi de yolu da temiz
Körtanın suyuyla baraj yapan var

Yeniköy içinde Erzurum yolu
Nihahtan başlıyor Çoruhun kolu
Kobakın oyunu asalet dolu
Ziğlispir köyünde yürek yakan var

Ersisi bilirim söylemesen de
Yine de yanarsın özlemesen de
Şen ol Yusufelim şen ol ki sende
Sedat AYAR gibi garip ozan var

Yazar: SEDAT AYAR

10 MAYIS ANALAR GÜNÜ

Gönderen: Mustafa Gümüş Tarih: 04 Mayıs 2015 Pazartesi
Konu: Sosyal yapı

10 MAYIS PAZAR GÜNÜ ANNELER GÜNÜ OLARAK KUTLANACAK.ŞİMDİDEN BÜTÜN ANNELERİN BU ÖZEL GÜNÜNÜ KUTLUYORUZ.

Bizde Ana derler anneye.ana gibi yar olmaz ,cennet anaların ayaklarının altındadir.derlerye işte o ANA.
Oğdardan avazana ot biçmeye giderler kadın hamiledir,9 ay bitmek üzeredir hesabına göre ama ot beklemez iş bitmez oğdarda .sabah aile hazırlanmış ekmekler bele bağlanmış oraklar alınmış Avazana ot biçmeye gidilmiş,telihaş otu,çayır otu ne varsa biçiliyor güneş yükseliyor.
Kadın karnı burnunda orak elinde yamaç bayırda ot biçiyor arada bir sancılanıyor ama aldırmıyor ,yanında kaynanası var eltisi var.Oğdar kadını sesini çıkarmıyor ağrılar sancılar artıyor dayanamıyor yanındakiler farkediyor acısını.
Kaynanası soruyor neyin var ağrım sancım var diyor.O zaman sen çocuğu al eve git diyor.Avazanın yollarını bilen bilir Kadın tek başına Gezlora evine geliyor.sancılar dayanılmaz oluyor ,gezlorda komşuya haber veriyor gel doğum yapacam diyor yaşlı bir kadını daha çağırıyorlar Gezlorda 7 çocuk doğuyor.yıkanıyor bezleniyor kundaklanıyor kadına eritilmiş sarı yağ içiriyliyor komşu dügmeç yapıyor yediriliyor.Akşam kaynanası eltisi kızları eve geliyorlar ki.7 Çocuk dünyaya gelmiş.Ertesi gün çocuk arkaya yüklenip Tekrar bayıra ot biçmeye gidiliyor.

Başka bir Oğdar kadını yine karnı burnunda son günleri hamileliğinin, şikere su nöbetine gidiyor.Arkasında sepetle eğmeği katığı.Şikere iniyor yerleri bostanları sularken sancılanıyor.Bostanda komşuların yardımı ile doğuruyor ailenin 2 oğlu dünyaya geliyor.
Bebek bezleniyor kundaklanıyor .Kadına bişeyler yediriliyor.Akşam oluyor .Oğdar da iş bitmez lohusalık heç yoktur.Oğdara gidilecek Kadın çocuğu sepete koyuyor karnına da doğum yaptığı anlaşılmasın diye ot bez falan dolduruyor.yatmadan acısı bitmeden eski yollardan Köye gidiyor.
Şikerden köy yaklaşık 3-4 km

Hikayeler uzun ama özü bukadar.

Gerisini siz düşünün YILIN ANASI kim olsun.Siyasetçilerin anneleri mi dramatık filmde ana rolunu oynayan artis mi.

BÜTÜN OĞDAR CEFASI ÇEKMİŞ ANALARIMIZIN ELLERİNDEN ÖPÜYORUM